ArchiKod

  • Dodaj recenzję:
  • Producent: NIAiU
  • Dostępność: Wysyłamy w ciągu 24h
  • 74,00 zł

ISBN 978-83-962825-5-2

Oprawa: miękka ze skrzydełkami, Format: 21x26 cm, Stron: 384, 2021 r.,

 

Czy umiemy mówić wspólnym językiem o kształtowaniu przestrzeni publicznej?

„ArchiKod” jest podróżą po 72 miejscach. Od znanych przestrzeni publicznych, takich jak Regent Street w Londynie, Rynek Główny w Krakowie, osiedla takie jak Za Żelazną Bramą w Warszawie czy Gropiusstadt w Berlinie, po słynne budowle, jak Pont du Gard w Prowansji czy lotnisko w Hongkongu. Książka jest próbą utworzenia pomostu i wspólnej płaszczyzny dyskusji między różnymi grupami interesu, które mają realny wpływ na kształt przestrzeni, lecz na co dzień nie znajdują wspólnego języka.

– Nie jest przypadkiem, że lofty u Scheiblera czy Manufaktura w Łodzi w dawnym kompleksie fabrycznym Izraela Poznańskiego jaśnieją dzisiaj blaskiem architektury, natomiast szare bloki z lat 70. XX wieku są tylko banalnym budownictwem – kubaturą zamykającą powierzchnie użytkowe powtarzalnych pięter – mówi Czesław Bielecki, architekt, właściciel pracowni architektonicznej DIM’84 Dom i Miasto, autor esejów i książek, między innymi „Gra w miasto”, „Więcej niż architektura. Pochwała eklektyzmu”, „Sztuka budowania. Współczesny paradygmat”.

W czasach, w których nikt nie mówił o planowaniu przestrzennym, powstawała przestrzeń publiczna, w której można realizować strategie smart cities. Tymczasem w zaprojektowanym w latach 1920-2020 chaosie okazuje się to znacznie trudniejsze.

– W tej książce Czesław Bielecki rozprawia się z nowoczesną architekturą. Nie wypomina jej błędów i słabości. Przeciwnie, bierze na cel mocne punkty przeciwnika: szczere intencje i wybitne realizacje. Potem rozbiera je cegła po cegle. W wielu miejscach wolałbym, żeby autor się mylił. Ale jak na złość, nawet tam potrafi być przekonujący – ocenia Marcin Wicha, grafik, pisarz, laureat Nagrody Literackiej „Nike”.

Opisane przeze mnie przykłady i historie pokazują, jak pieniądz i czas mogą kształtować pozytywne przemiany. Obecny stan polskiej przestrzeni nie jest żadnym kryzysem, lecz rezultatem chaosu pojęciowego.

– Książkę tę trzeba polecić przede wszystkim tym, którzy otaczającej nas przestrzeni są ciekawi, którzy jej świadomie doświadczają, którzy chcieliby wiedzieć o zasadach jej budowania i działania. Tym, którzy z racji zainteresowań czy wykonywanej profesji mają do czynienia z przekształcaniem przestrzeni. Pozwoli ona zrozumieć, dlaczego jest tak, jak jest, i co robić, żeby było mądrzej i piękniej – dodaje prof. Bolesław Stelmach, architekt, dyrektor Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki.

Zdaniem Czesława Bieleckiego patrząc w przyszłość, warto spoglądać również w przeszłość i przywrócić ArchiKod – kod kulturowy w architekturze.

Czesław Bielecki - architekt, publicysta i projektant, absolwent Architektury na Politechnice Warszawskiej i doktor urbanistyki na Politechnice Krakowskiej, założyciel jednej z pierwszych prywatnych pracowni architektonicznych w komunistycznej Polsce –

DIM’84 Dom i Miasto. Autor esejów, artykułów i książek, między innymi „Gra w miasto”, „Więcej niż architektura. Pochwała eklektyzmu”, „Sztuka budowania.

Współczesny paradygmat”. Jego najbardziej znane projekty to m.in. siedziby TVP w Warszawie i Operatora PSE w Konstancinie, hotel Marriott SPA w Sopocie, pomniki Radegast i Polaków odznaczonych przez Yad Vashem w Łodzi, Muzeum Bitwy Warszawskiej w Ossowie (w budowie).

Autor czekających na realizację koncepcji Muzeum Upadku Komunizmu w Pałacu Kultury i Nauki, zagłębienia Wisłostrady przed Zamkiem Królewskim i rozbudowy jego ogrodów aż do bulwarów, powiązania obiektów kultury i nauki Aleją na Skarpie przedstawionych 25 lat temu w projekcie „Nowe Idee dla Warszawy”.

Laureat nagród: Pulsu i Dziennikarzy Niezależnych (1985), Fundacji POLCUL, Fundacji A. Jurzykowskiego (1987), odznaczeń Krzyża Komandorskiego, Polonia Restituta (2006) i Orderu Orła Białego (2019).

Więcej zobacz.

Recenzja zobacz

Spis treści:

PODZIĘKOWANIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

JAK TO SIĘ STAŁO? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

  1. MIEJSCA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Dom nad Wodospadem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Schody Hiszpańskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Treblinka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Stonehenge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Potencjał krajobrazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Stary Most w Mostarze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

  1. SIECI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

High Line . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Metro londyńskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Metropolie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Sieć rowerowa Amsterdamu . . . . . . . . . . . . . . 58

Urbanizacja globu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

Ekologia Europy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

  1. ŻYCIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 72

Centrum Pompidou . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

Times Square . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Dom Müllerów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

Bankructwo Detroit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

Squatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

Bogota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

  1. PIĘKNO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102

Dom pani Schröder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104

Opera w Sydney . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108

Magia Barragána . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114

Domy i ogrody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118

Podpis Calatravy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122

Villa Rotonda i Bazylika Palladia . . . . . . . . . . 126

  1. PROPORCJE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130

Brasília . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134

Lublana Plečnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138

Kahna powrót do tradycji . . . . . . . . . . . . . . . . . 142

Termy w Vals . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

Kaplica Zygmuntowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

Plac Kapitoliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

  1. FORMA I TREŚĆ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158

Biblioteka w Seattle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160

Parlament w Pradze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164

Manufaktura w Łodzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168

Dom Terroru w Budapeszcie . . . . . . . . . . . . . . 172

Muzeum Guggenheima w Bilbao . . . . . . . . . . 176

Dom własny architekta . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180

  1. CZĘŚĆ I CAŁOŚĆ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184

Gropiusstadt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186

Lokacja w średniowieczu . . . . . . . . . . . . . . . . . 190

Plac Vendôme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194

Socrealizm i socmodernizm . . . . . . . . . . . . . . 198

Miasto ogród Welwyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204

Royal Crescent w Bath . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208

  1. BUDOWANIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212

Wieża Einsteina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214

Warstwy i koszty budynku . . . . . . . . . . . . . . . . 219

Odbudowa starówek Warszawy i Gdańska . 222

Lotnisko w Hongkongu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228

Pont du Gard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232

Monticello Jeffersona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236

  1. WŁASNOŚĆ I ROZWÓJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240

Osiedle Za Żelazną Bramą . . . . . . . . . . . . . . . . 242

Paryż Haussmanna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246

Central Park na Manhattanie . . . . . . . . . . . . . 250

Granice i ograniczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254

Plac Amfiteatru w Lukce . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258

Szpital św. Jakuba w Rzymie . . . . . . . . . . . . . . 262 

  1. PRZESTRZEŃ PUBLICZNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266

Foro Italico w Rzymie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268

Rynek Główny w Krakowie . . . . . . . . . . . . . . . 272

Regent Street w Londynie . . . . . . . . . . . . . . . . 276

Place Stanisława w Nancy . . . . . . . . . . . . . . . . 280

Muzeum Stirlinga w Stuttgarcie . . . . . . . . . . 284

Plan Nollego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288

  1. PRAWO I PLAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292

Czandigarh Le Corbusiera . . . . . . . . . . . . . . . . 296

Rozwój Amsterdamu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300

Paryska ulica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304

Tel Awiw i Jerozolima . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308

National Mall w Waszyngtonie . . . . . . . . . . . . 314

Priene i San Francisco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318

  1. PRZEMIANY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322

Trasa W-Z i Zamek Królewski w Warszawie 324

Zmiana biegu Turii w Walencji . . . . . . . . . . . . 328

Dwa miasta Kansas City . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332

Nowe stare Melbourne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336

Rzym Sykstusa V . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342

Metabolizm Tokio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346

STRACONE STULECIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352

PRZYPISY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358

ŹRÓDŁA ILUSTRACJI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360

INDEKS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362