Bohdan Pniewski - warszawski architekt XX wieku

Okładka: twarda, Format: 16x24 cm, Stron: 338, 2008 r., 235 czarno-białych ilustracji

Prezentowana książka to pierwsza biografia obejmująca całość dorobku artystycznego Bohdana Pniewskiego, jednego z najwybitniejszych twórców polskiej architektury XX wieku. Zawiera 235 czarno-białych ilustracji, dokumentujących różne jego realizacje, m.in. przedwojenne projekty Świątyni Opatrzności, powojenną odbowę i rozbowę Sejmu i Teatru Wielkiego oraz Domu Chłopa.

Ze wstępu:
Fragmentaryczna obecność twórczości Pniewskiego w literaturze przedmiotu narzuciła niniejszej pracy konieczność szczegółowej prezentacji materiału. Z drugiej strony w układzie książki, łączącej narrację biograficzną z historią poszczególnych obiektów, zdecydowała specyfika twórczości Pniewskiego. Rozdzielenie wątku na „życie artysty“ i jego „dzieło“ przyniosłoby tutaj zafałszowanie wizerunku tego architekta, którego symbolem stał się dom-pracownia, pełniący swą funkcję nawet zbiurokratyzowanych latach pięćdziesiątych. Umieszczenie opisów budynków w części katalogowej utrniłoby nadto ogarnięcie meandrów aktywności zawodowej Pniewskiego, zwłaszcza w latach pięćdziesiątych, kiedy „historia polityczna projektów“ często zastąpić musiała normalne „dzieje budowy“. Wyjątkiem jest opis historii budowy Teatru Wielkiego – dzieła stanowiącego pointę życia Pniewskiego. Omówieniu realizacji towarzyszy refleksja nad rozwojem kariery zawodowej bohatera niniejszej pracy, nad przekształceniem się początkującego architekta w niemal legendarną postać, równie dobrze notowaną w Polsce Becka, jak i w Polsce Bieruta.

Przy pisaniu niniejszej książki, oprócz źródeł publikowanych, wykorzystano liczne archiwalia. Bezcennym i niezastąpionym źródłem informacji byli także dawni współpracownicy architekta.Książka oparta jest na rozprawie doktorskiej, przygotowanej w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego.


Spis treści:
Wstęp
Ku karierze
Okres nauki
Pierwsze lata praktyki

U szczytu. Lata trzydzieste
Awanse w hierarchii
Wyrazić ducha narodu. Świątynia Opatrzności, Bazylika Morska w Gdyni, Plac Piłsskiego, Dzielnica Piłsskiego i pawilon na wystawie paryskiej 1937 roku
„Nadworny architekt Becka”. Przebudowa pałacu Bruhla
Nowa monumentalna zabudowa centrum Warszawy. Konkursy i projekty
„Bez gipsów i ohydnych tynków”. Luksusowe kamienice
Klasyczne zasady i mediterraneita
Modernizm, komfort, natura. Wille połowy lat trzydziestych
Dom własny architekta
Lata wojny i okres popowstaniowy

Mistrz
Instytucjonalne ramy działalności Pniewskiego po roku 1945
Warunki pracy architekta. Status pracowni
Budowle nowej biurokracji. Prace dla Ministerstwa Komunikacji, centrala Narodowego Banku Polskiego, Os. Saska
Siedziba nowej demokracji. Rozbudowa Sejmu
Budować bez korekt. Polskie Radio, Szosa Krakowska
Weryfikacja mistrzostwa – Łuk Wyzwolenia w Lublinie i Zamek Królewski w Warszawie
Odwilż
Architekt w „nowoczesności”. Dom Chłopa i ostatnie projekty
O nową architekturę sakralną. Powojenne projekty i realizacje
Teatr Wielki

Pniewski jako nauczyciel, naukowiec i krytyk
Pniewski pedagog
Pniewski teoretyk
Kompozycja – projekt
Architektura potężna – architektura doskonała
Zasady kompozycji
Charakter narodu w architekturze
Treść architektury
Pniewski i krytyka architektoniczna
Zakończenie

Spis prac architektonicznych Bohdana Pniewskiego
Aneks – zestawienie członków pracowni Bohdana Pniewskiego
Bibliografia
Spis ilustracji
Summary
Indeks osobudowy
Indeks topograficzno-rzeczowy