Kontekst kulturowy architektury i urbanistyki sowieckiego totalitaryzmu w świetle wybranych utopii społecznych

  • 29,00 zł
  • Niedostępny
Oprawa: miękka, Format: B5, Stron: 213, 2012 r.

Dla potrzeb złożonej problematyki pracy, obejmującej swoim zasięgiem znaczący okres historii XX wieku z jego całokształtem uwarunkowań historyczno-kulturowych, wprowadzono dwie płaszczyzny tematyczne. Pierwsza jest tłem kontekstu historyczno-kulturowego, które towarzyszyło, stymulowało i kreowało warunki dla powstania w Europie w XX wieku dwóch totalitamych systemów i ich społecznych utopii. Druga obejmuje warstwę faktograficzną dotyczącą powstania sztuki epoki rewolucyjnej w Rosji i jej przekształcenia w doktrynę estetyczną epoki stalinowskiej - realizm socjalistyczny. 

W pierwszym rozdziale zaprezentowano historię i teorię wybranych utopii o charakterze autorytarnym. Ważnym pojęciem, ściśle związanym z utopią, jest stale dostrzegana społecznie potrzeba odwoływania się do mitu jako ideału i nośnika utopii, często podświadomie i niezależnie od rzeczywistości materialnej i społecznej w danym okresie rozwoju cywilizacji człowieka. Pierwszy rozdział jest rodzajem fundamentu pracy, składającego się z analizy myśli, poglądów i wizji utopijnych artykułowanych i publikowanych na przestrzeni wieków, począwszy od Platona, skończywszy na Nietzschem - jako źródeł, z których czerpały siłę, wzorce i metody działania - dwa systemy totalitarne XX wieku - komunizm i nazizm.

Przedmiotem drugiego rozdziału jest refleksja nad rolą konstruktywizmu rosyjskiego i jego znaczenia w procesie kształtowania utopii rewolucyjnej w Rosji i ZSRR. Wprowadzenie w problematykę tego rozdziału zawiera obszerne omówienie kontekstu historycznego XIX wieku, kiedy powstawały wiodące kierunki myślenia wśród rosyjskiej inteligencji. Ich różnorodność, wręcz przeciwstawność, stanowiła rodzaj tła, które towarzyszyło rodzącej się idei rewolucji bolszewickiej. Rozdział zawiera rozważania na temat drogi rozwojowej konstruktywizmu i roli tego kierunku w kształtowaniu utopii rewolucyjnej w Rosji i ZSRR.

SPIS TREŚCI:

WPROWADZENIE 
Motywacja podjęcia tematu  
Cel, zakres i teza pracy 
Metoda i konstrukcja pracy 
Stan badań, cytaty i słowa kluczowe 

1. HISTORIA I TEORIA WYBRANYCH UTOPII O CHARAKTERZE AUTORYTARNYM I TOTALITARNYM
1.1. Wprowadzenie w problematykę rozdziału  
1.2. Idealne Państwo Platona - Politeia 
1.3. Utopia Thomasa Morusa  
1.4. Epoka odrodzenia - utopijne wizje miast idealnych  
1.5. Miasto Słońca Tommaso Campanelli  
1.6. Civitas Veri - Bartolomeo Del Bene  
1.7. Nowa Atlantyda - barona Verulam Francisa Bacona (1561-1626)  
1.8. Clae Hem'i de Rouvroy, hrabia de Saint-Simon (1760-1825)  
1.9. Harmonia Charles'a Fouriera (1772-1837)  
1.10. Socjalizm utopijny w koncepcjach społecznych Roberta Owena, Clae'a-Nicolasa Ledoux  
1.11. Utopia anarchizmu -jej prekursorzy i teoretycy: William Godwin, Pierre Prohon, Joseph Déjacque, Michał Bakunin, Piotr Kropotkin  
1.12. Karol Marks (1818-1883) -twórca utopijnej idei materializmu historycznego i mesjanistycznej doktryny politycznej  
1.13. Twórcy utopii nacjonalizmu i rasizmu europejskiego  
1.14. Podsumowanie  
1.15. Mity jako nośniki utopii  
1.16. Podsumowanie  

2. KONSTRUKTYWIZM ROSYJSKI- SZTUKA EPOKI REWOLUCJI
2.1. Wprowadzenie - kontekst myśli i filozofii rosyjskiej w XIX wieku  
2.2. Konstruktywizm rosyjski- utopia sztuki rewolucyjnej  
2.3. Utopizm architektury konstruktywistycznej  
2.4. Utopijne wizje urbanistyczne epoki konstruktywizmu  
2.5. Podsumowanie  

3. REALIZM SOCJALISTYCZNY - SZTUKA EPOKI STALINOWSKIEJ
3.1. Oblicza stalinizmu - wybrane zagadnienia 
3.2. Konkurs na Pałac Sowietów - symbol ideowy epoki stalinizmu  
3.3. Utopizm architektury realizmu socjalistycznego  
3.4. Miasta i założenia urbanistyczne epoki socrealizmu  
3.5. Podsumowanie  

ZAKOŃCZENIE
Podsumowanie pracy - wnioski końcowe  

ANEKS DO STANU BADAŃ
Historia i filozofia XX wieku  
Historia ideologii totalitamych  

SPIS TABLIC ILUSTRACYJNYCH 
SPIS ŻRÓDEŁ ILUSTRACJI 

LITERATURA
Literatura podstawowa 
Literatura uzupełniająca 
Publikacje w wydawnictwach prasowych  

STRESZCZENIA