Otwarty krajobraz kulturowy z zabytkiem w tle

ISBN 978-83-7283-962-6

Oprawa miękka, Format B5, Stron 249, 2019 r., Nakład 100 egz.

Przedmiotem pracy jest otwarty krajobraz kulturowy i umieszczony w nim zabytek. Krajobraz rozumiany potocznie jako wizerunek otoczenia, wzbogacony jest w niniejszych rozważaniach o przymiotniki: otwarty i kulturowy. Otwartość krajobrazu odnosi się do skali odbioru przestrzeni i jej szerokiego postrzegania, zaś kulturowość potwierdza istniejącą w nim ingerencję antropogeniczną.Zaś celem głównym pracy jest analiza i ocena możliwości ochrony obszarowej zabytków w kulturowym krajobrazie otwartym. Celowi głównemu towarzyszą cele pośrednie, uzupełniające i weryfikujące poszczególne zagadnienia i problemy.

Spis treści:

I WSTĘP 9

  1. Kontekst tematu badawczego 10

  2. Przedmiot i cel pracy 13

  3. Teza pracy 14

  4. Układ pracy 14

  5. Zakres badań pracy 16

  6. Metody 18

  7. Obecny stan badań 19

II DEFINIOWANIE I POSTRZEGANIE 27

1. Wokół definicji otwartego krajobrazu zabytkowego 28
1.1. Krajobraz, w tym krajobraz kulturowy 28
1.2. Krajobraz zabytkowy 34
1.3. Krajobraz otwarty 37

2. Ekspozycja jako cel nadrzędny w odbiorze otwartego krajobrazu zabytkowego 40
2.1. Sposób widzenia krajobrazu 41
2.2. Sposób widzenia zabytku w krajobrazie 50
2.3. Sposób percepcji zabytku w krajobrazie  57

3. Podsumowanie 61

III HISTORYCZNA OCHRONA I KREACJA 63

1. Początki ochrony ekspozycyjnej zabytków 64
1.1. Tło europejskie i zwiastun polski 64
1.2. Regulacje prawne w Polsce międzywojennej 69

2. Wielowątkowość powojennej ochrony 75
2.1. Zakres ochronny 78
2.2. Zakres kreacyjny 84

3. Planistyczna ochrona obszarowa 89
4. Białe plamy obszarowej legislacji 98
5. Podsumowanie 103

IV WSPÓŁCZESNA OCHRONA I KREACJA 107

1. Aspekty konserwatorskie 109
1.1. Ochrona otoczenia a ochrona widoku 110
1.2. Ochrona obszaru a prestiż miejsca 112
1.3. Ochrona wartości lokalnych 115
1.4. Ochrona światowego dziedzictwa 118

2. Aspekty urbanistyczne 122
2.1. Abolicja planistyczna 122
2.2. Strefowanie planistyczne 124

8 | OTWARTY KRAJOBRAZ KULTUROWY Z ZABYTKIEM W TLE...

2.3. Granice planistyczne 135
2.4. Powiązania planistyczne 138
2.5. Działania miejscowe 144
2.6. Polityka logiki 151
2.7. Kompetencje 156

3. Planistyczne instrumenty działania 159
3.1. Funkcje czy strefy 160
3.2. Podziały a scalenia 167
3.3. Dobro wspólne 173

4. Podsumowanie 177

V WNIOSKI I ZALECENIA 181

1. Definiowanie i pojmowanie 182
2. Zasoby i treści 184
3. Dokumenty planistyczne 186
4. Instrumenty wykonawcze 188
5. Karta krajobrazowa zabytku 190
6. Podsumowanie 192

VI ANEKSY

Aneks 1

Obszar województwa łódzkiego – pokrycie planami zagospodarowania przestrzennego z uwypukleniem planów chroniących tereny otwarte tj. o pokryciu planistycznym niemniej niż 95% powierzchni 195

A. Zasoby gmin 196
B. Zasoby województwa 203

Aneks 2
Glosariusz – pojęcia związane z percepcją i ochroną zabytku w krajobrazie 204
Streszczenie 222
Summary 224

Wykaz rysunków. Przykłady z Ziemi Łódzkiej 226
Wykaz tabel 232
Ogólne akty prawne 233
Lokalne akty prawne 235
Źródła 237

VII BIBLIOGRAFIA

 

„Niestosowne otoczenie zniweczyć jest zdolne całą wartość zabytku”

Antoni Józef Karczewski (1898-1957)

architekt i konserwator zabytków