Ewolucja konceptu przestrzeni w teorii architektury

Oprawa: miękka, Format: 17x24 cm, Stron: 115,  2008 rok, fotografie i rysunki czarno-białe

Punktem wyjściowym i przedmiotem niniejszej publikacji stało się spojrzenie na architekturę przez pryzmat przestrzeni, jednego z jej dwóch głównych obok materii morfologicznych składników. Ponieważ współcześnie definiuje się architekturę, uwzględniając oba te „składniki“, w dalszej kolejności przedstawiono w ujęciu historycznym ewolucję rozumienia pojęcia architektura, wyjaśnienie przyczyn procesu zmian oraz jego znaczenia i konsekwencji dla rozwoju teorii oraz praktyki architektonicznej. Powołując się na wybraną literaturę dotyczącą teorii i historii architektury oraz różnych dziedzin mogących mieć wpływ na architekturę, przedstawiono interpretację zawartych w niej treści, analizy oraz przemyślenia własne mające na celu zrozumienie istoty i sensu pojęcia architektura.

Jedną z podstawowych cech architektury jest jej przestrzenność. Sporadyczne pojawianie się pojęcia „przestrzeń“ w refleksji historycznej nad architekturą od starożytności aż po XX wiek, od kiedy pojęcie przestrzeni zyskało należną mu rangę w teoretycznych rozważaniach o architekturze i stało się niezbywalnym elementem teorii architektury, można tłumaczyć intuicyjnym uznawaniem przestrzeni za tak oczywisty składnik architektury, iż nie dostrzegano powodu, aby o nim mówić. Nie wyodrębniono go i nie poddawano analizie. Uwaga teoretyków i badaczy skupiała się więc na iśnnych zagadnieniach uznawanych za ważniejsze. Rozważania o przestrzeni w architekturze ukryte były pod warstwą zagadnień technicznych, użytkowych i innych.

 Spis treści:
1. Wstęp
2. Wprowadzenie
- podstawowe pojęcia
3. Definiowanie pojęcia architektura na przestrzeni dziejów
4. Przestrzeń / człowiek / architektura – wzajemne relacje
- Czym jest przestrzeń?
- Czym jest przestrzeń da człowieka?
- Przestrzeń w ujęciu ogólno kulturowym
- Relacja między przestrzenią naturalną a przestrzenią architektoniczną
5. Przestrzeń w filozofii, nauce, sztuce i architekturze – wpływ na teorię i praktykę architektoniczną
- Wpływ filozofii na rozważania na temat przestrzeni w architekturze
- Wpływ estetyki na rozważania na temat przestrzeni w architekturze
- Wpływ sztuki na rozważania na temat przestrzeni w architekturze
- Wpływ nauki na rozważania na temat przestrzeni w architekturze
6. Narzędzia kształtowania przestrzeni
- Rodzaje „narzędzi kształtowania przestrzeni“ i sposoby zastosowania zobrazowane na wybranych przykładach
- Koncepcja przestrzeni architektonicznej według De Stijl – „Przepływająca przestrzeń“
- Koncepcja przestrzeni architektonicznej według Le Corbusiera – wolny plan, koncept drogi
7. Ruch jak zasadniczy element koncepcji przestrzeni architektonicznej
- odbiór przestrzeni naturalnej przez obserwatora w ruchu
- odbiór obiektów materialnych w przestrzeni przez obserwatora w ruchu w koncepcjach XIX-wiecznych teoretyków sztuki
- zagadnienie ruchu w historycznych koncepcjach przestrzeni według Bruno Zevi’ego
8. Przestrzeń w architekturze według Christiana Norberga – Schulza – porównanie z poglądami Bruno Zevi’ego
9. Podsumowanie
Aneks 1
Przestrzeń w filozofii, nauce, sztuce i architekturze

Aneks 2
Bernard Tschumi. Pytania o przestrzeń
Bibliografia
Streszczenie