Idea miasta - ogrodu na przykładach osiedli miast górnośląskich

ISBN 9788373357891

Oprawa: miękka, Format: 17x24 cm, Stron: 225, 2011 r., bardzo liczne rysunki i fotografie barwne i czarno-białe

 

Praca jest próbą syntetycznego ujęcia zagadnienia mieszkalnictwa osiedlowego na Górnym Śląsku w latach 1903-1939, na tle urbanistyczno-architektonicznych trendów w innych krajach Europy. Praca spełnia kilka zadań, do najważniejszych należą okumentowanie stanu istniejącego oraz ukazanie charakterystycznych i najbardziej wartościowych osiedli typu miasto-ogród, poprzez badanie historii procesów ich rozwoju.

Praca, poprzez poznawczą identyfikację służyć ma ochronie środowiska kulturowego oraz może pomóc w podjęciu działań, zmierzających do zmiany wizerunku i podniesienia atrakcyjności miast śląskich oraz jakości życia ich mieszkańców.

Spis treści:
PRZEDMOWA
WSTĘP  

CZĘŚĆ I - KONTEKST HISTORYCZNY
ROZWÓJ OSIEDLI PATRONACKICH JAKO PODŁOŻE DLA PÓŹNIEJSZYCH ZAŁOŻEŃ TYPU "MIASTO-OGRÓD"

Zarys uprzemysłowienie Europy a rozwój Śląska
Osiedla patronackie - przyczyny powstania
Śląsk w XVIII i XIX wieku
Wzorce osiedli na obszarze Śląska

ETAP 1. Osadnictwo fryderycjańskie
Regularne i geometryczne układy - "ulicówki"
"Familoki" - zwarta zabudowa blokowa
Założenia centralne 

ETAP 2. WIEK XIX
System BEIHILFE
Problemy mieszkaniowe w XIX wieku. Noclegownie i domy czynszowe
Intensyfikacja zabudowy 

ETAP 3. Przełom XIX/XX wieku. Kolonie robotnicze - początki reform na Śląsku
Ogólne wzorce osiedli robotniczych 34

IDEA MIASTA-OGRODU EBENEZERA HOWARDA

MIASTA OGRODY - przykłady angielskie
Letchworth Garden City
Welwyn
Hampstead Garden Suburb
Osiedla - ogrody na terenie Prus
Altenhof
Gartenstadt Hellerau
Margarethenhóhe
Idee Karla Henriciego i ich wpływ na rozwój osiedli śląskich 

CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH OSIEDLI ŚLĄSKICH
III Kolonia robotnicza w Knurowie
Kalendarium 
Charakterystyka układu urbanistycznego III Kolonii robotniczej i przyległych Kolonii Urzędniczych oraz IV Kolonii robotniczej
Typologia zabudowy
Giszowiec - górnicza "wieś-ogród" w Katowicach
Kalendarium
Charakterystyka układu urbanistycznego
Typologia zabudowy
Kolonia robotnicza Stara Rokitnica w Zabrzu
Kalendarium
Charakterystyka urbanistyczna kolonii Stara Rokitnica
Typologia zabudowy 

CZEŚĆ II - ANALIZA PRZESTRZENNO-TYPOLOGICZNA
KNURÓW

Położenie III i IV kolonii robotniczej wraz z towarzyszącymi koloniami Urzędniczymi w skali miasta. Wnioski i wytyczne
Analizy urbanistyczne w skali osiedla. Wnioski i wytyczne konserwatorskie
Wartościowanie przestrzeni architektonicznej osiedla
Typologia zabudowy
Podsumowanie analiz

GISZOWIEC
Położenie w skali regionu. Wnioski
Położenie osiedla Giszowiec w skali miasta. Wnioski i wytyczne
Analizy urbanistyczne w skali osiedla. Wnioski i wytyczne konserwatorskie
Wartościowanie przestrzeni architektonicznej osiedla
Typologia zabudowy
Podsumowanie analiz

KOLONIA STARA ROKITNICA W ZABRZU
Położenie w skali regionu. Wnioski
Analizy urbanistyczne Rokitnicy w skali osiedla. Wnioski i wytyczne
Wartościowanie przestrzeni architektonicznej osiedla
Typologia zabudowy
Podsumowanie analiz

CZĘŚĆ III - SYNTEZA
OSIEDLA W DUCHU MIASTO-OGRÓD JAKO ELEMENT TOŻSAMOŚCI ŚLĄSKIEJ

Rozwiązania urbanistyczno - architektoniczne

ZASADNICZE KIERUNKI DZIAŁAŃ KONSERWATORSKICH
Strefy ochronne i warunki ochrony
Wyznaczenie stref ochronnych oraz zdefiniowanie wytycznych i zmian do planu miejscowego 

REWITALIZACJA - OCHRONA TOŻSAMOŚCI KULTUROWEJ
Cele rewitalizacji osiedli robotniczych na Górnym Śląsku 

PODSUMOWANIE
Waloryzacja warunkiem powodzenia procesu rewitalizacji osiedli 189

ANEKS
ROZWIĄZANIA SZCZEGÓŁOWE DLA WYBRANYCH OSIEDLI

KNURÓW
Zespół kolonii robotniczych i urzędniczych - koncepcja zagospodarowania przestrzennego
Ogólne wnioski i wytyczne projektowe
Strefy programów i działań
Najważniejsze cele i zadania
IDEA - rozrywka, rekreacja, nauka, sport
Elementy projektu zagospodarowania przestrzennego kolonii 

ROKITNICA
Projekt zagospodarowania przestrzennego kolonii robotniczej Stara Rokitnica
Ogólne wnioski i wytyczne projektowe
Najważniejsze cele i zadania

BIBLIOGRAFIA 
SPIS ILUSTRACJI