Za murami. Osiedla grodzone w Polsce - analiza dyskursu
Wydawnictwo: Wyd Uniwersytetu Wr.
Autor: Gądecki Jacek
Dostępność:
Nakład wyczerpany
Oprawa: twarda, Format: 15x21 cm, Stron: 283, 2009 r.
Osiedla grodzone są jednym z ważniejszych symboli przemian społecznych, ekonomicznych i kulturowych, które dokonały się we współczesnej Polsce. Ich liczba, skala i różnorodność muszą rodzić liczne pytania nie tylko wśród krytycznie nastawionych badaczy społecznych czy miejskich, ale również wśród samych mieszkańców miast, żyjących po obu stronach murów. Osiedla grodzone nie są traktowane w książce wyłącznie jako fizyczne obiekty, ale przede wszystkim jako konstrukty społeczno-kulturowe. Analiza dyskursu prasowego na ich temat została poprzedzona nakreśleniem szerokiego kontekstu zjawiska oraz przemian w badaniach miasta. Osiedla, jak wskazuje książka, stają się miejscami skupiającymi mieszkańców o podobnym statusie, które ustanawiają standardy estetyczne i kształtują gusty, ograniczając jednocześnie swobodę indywidualnych wyborów i decyzji albo wręcz kontrolując ludzkie zachowania.
JACEK GĄDECKI (ur. 1979), socjolog i etnolog, w 2008 r. obronił doktorat z socjologii w Instytucie Socjologii UMK w Toruniu. Obecnie pracuje jako adiunkt w Katedrze Socjologii Ogólnej i Antropologii Społeczno-Kulturowej WH AGH w Krakowie. Zainteresowania badawcze autora koncentrują się na antropologii i socjologii miasta, zwłaszcza zagadnieniach przemian przestrzeni publicznej oraz przemyśle kulturowym. Badał m.in. przemiany miast Europy Środkowo-Wschodniej w ramach projektu Transit Space Fundacji Bauhausu w Dessau oraz problematykę gated communities w Graduate Center City University of New York. Stypendysta m.in. Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta i Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Jest także autorem książki Architektura i tożsamość. Rzecz o antropologii architektury (Toruń 2005) oraz licznych artykułów naukowych.
Spis treści:
PODZIĘKOWANIA
WSTĘP
OSIEDLA GRODZONE – OD GLOBALNOŚCI DO LOKALNOŚCI
Bardziej gated niż community?
Motywacje i cel książki
Osiedla grodzone – od ponowoczesności do postmodernistycznej architektury (i z powrotem)
Globalizacja i osiedla grodzone
Struktura książki
ROZDZIAŁ 1 OD SZKOŁY CHICAGOWSKIEJ DO SZKOŁY LOS ANGELES – SPOJRZENIE NA KULTURĘ MIEJSKĄ
1.1. Kultura miejska
1.2. Szkoła Los Angeles
1.3. Antropologia miasta
1.4. Konsumpcja i przestrzeń
1.4.1. W stronę ekonomii symbolicznej
1.4.2. Styl życia
ROZDZIAŁ 2 KRYTYCZNA ANALIZA DYSKURSU W BADANIACH ŚRODOWISKA MIEJSKIEGO I ARCHITEKTONICZNEGO
2.1. Analiza dyskursu a studia miejskie
2.2. Krytyczna analiza dyskursu (KAD) – rola kontekstu
2.3. Możliwości zastosowania
2.4. Osiedla strzeżone – badanie przy użyciu krytycznej analizy dyskursu
2.5. Metodologia badań własnych
ROZDZIAŁ 3 KONTEKSTY POWSTAWANIA OSIEDLI STRZEŻONYCH
3.1. Neoliberalne miasto
3.1.1. Suburbanizacja
3.1.2. Gentryfikacja
3.2. Lęk przed przestępczością
3.2.1. Kultura kontroli
3.2.2. Rola wspólnoty sąsiedzkiej w walce z przestępczością
3.2.3. Prywatyzacja bezpieczeństwa Podsumowanie
ROZDZIAŁ 4 POLSKIE OSIEDLA W ŚWIETLE KRYTYCZNEJ ANALIZY DYSKURSU
4.1. Charakterystyka dyskursu
4.1.1. Kontekst
4.1.2. Typy dyskursu
4.1.3. Różnice i zmiany w dyskursie
4.2. Co wiemy o osiedlach grodzonych?
4.2.1. Wartości doświadczeniowe Urynkowienie dyskursu i co z niego wynika Dominujące ramy Skąd się biorą osiedla? Stolica a reszta Polski Uczestnicy dyskursu Rola języka
4.2.2. Krajobraz osiedli: próba krytycznego spojrzenia Krajobraz tożsamości – odkrywanie paradoksów Paradoks 1. Unikalność czy standaryzacja? Paradoks 2. Zamknięcie czy mobilność? Paradoks 3. Nowe czy z historią? Krajobraz naturalny Krajobraz estetyczny
4.2.3. Relacje Polska podziemna Konflikt czy współpraca? Demokracja z Dzikiego Zachodu – czyli jak funkcjonują wspólnoty
ZAKOŃCZENIE OSIEDLA GRODZONE – OD LOKALNOŚCI DO GLOBALNOŚCI Podsumowanie i specyfika lokalnego dyskursu Osiedla grodzone a formowanie się polskiej klasy średniej Perspektywy dalszych badań nad osiedlami grodzonymi
BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKI 1. Kwestionariusz wywiadu swobodnego 2. Lista respondentów 3. Baza analizowanych artykułów
SUMMARY
INDEKS NAZWISK
Osiedla grodzone są jednym z ważniejszych symboli przemian społecznych, ekonomicznych i kulturowych, które dokonały się we współczesnej Polsce. Ich liczba, skala i różnorodność muszą rodzić liczne pytania nie tylko wśród krytycznie nastawionych badaczy społecznych czy miejskich, ale również wśród samych mieszkańców miast, żyjących po obu stronach murów. Osiedla grodzone nie są traktowane w książce wyłącznie jako fizyczne obiekty, ale przede wszystkim jako konstrukty społeczno-kulturowe. Analiza dyskursu prasowego na ich temat została poprzedzona nakreśleniem szerokiego kontekstu zjawiska oraz przemian w badaniach miasta. Osiedla, jak wskazuje książka, stają się miejscami skupiającymi mieszkańców o podobnym statusie, które ustanawiają standardy estetyczne i kształtują gusty, ograniczając jednocześnie swobodę indywidualnych wyborów i decyzji albo wręcz kontrolując ludzkie zachowania.
JACEK GĄDECKI (ur. 1979), socjolog i etnolog, w 2008 r. obronił doktorat z socjologii w Instytucie Socjologii UMK w Toruniu. Obecnie pracuje jako adiunkt w Katedrze Socjologii Ogólnej i Antropologii Społeczno-Kulturowej WH AGH w Krakowie. Zainteresowania badawcze autora koncentrują się na antropologii i socjologii miasta, zwłaszcza zagadnieniach przemian przestrzeni publicznej oraz przemyśle kulturowym. Badał m.in. przemiany miast Europy Środkowo-Wschodniej w ramach projektu Transit Space Fundacji Bauhausu w Dessau oraz problematykę gated communities w Graduate Center City University of New York. Stypendysta m.in. Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta i Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Jest także autorem książki Architektura i tożsamość. Rzecz o antropologii architektury (Toruń 2005) oraz licznych artykułów naukowych.
Spis treści:
PODZIĘKOWANIA
WSTĘP
OSIEDLA GRODZONE – OD GLOBALNOŚCI DO LOKALNOŚCI
Bardziej gated niż community?
Motywacje i cel książki
Osiedla grodzone – od ponowoczesności do postmodernistycznej architektury (i z powrotem)
Globalizacja i osiedla grodzone
Struktura książki
ROZDZIAŁ 1 OD SZKOŁY CHICAGOWSKIEJ DO SZKOŁY LOS ANGELES – SPOJRZENIE NA KULTURĘ MIEJSKĄ
1.1. Kultura miejska
1.2. Szkoła Los Angeles
1.3. Antropologia miasta
1.4. Konsumpcja i przestrzeń
1.4.1. W stronę ekonomii symbolicznej
1.4.2. Styl życia
ROZDZIAŁ 2 KRYTYCZNA ANALIZA DYSKURSU W BADANIACH ŚRODOWISKA MIEJSKIEGO I ARCHITEKTONICZNEGO
2.1. Analiza dyskursu a studia miejskie
2.2. Krytyczna analiza dyskursu (KAD) – rola kontekstu
2.3. Możliwości zastosowania
2.4. Osiedla strzeżone – badanie przy użyciu krytycznej analizy dyskursu
2.5. Metodologia badań własnych
ROZDZIAŁ 3 KONTEKSTY POWSTAWANIA OSIEDLI STRZEŻONYCH
3.1. Neoliberalne miasto
3.1.1. Suburbanizacja
3.1.2. Gentryfikacja
3.2. Lęk przed przestępczością
3.2.1. Kultura kontroli
3.2.2. Rola wspólnoty sąsiedzkiej w walce z przestępczością
3.2.3. Prywatyzacja bezpieczeństwa Podsumowanie
ROZDZIAŁ 4 POLSKIE OSIEDLA W ŚWIETLE KRYTYCZNEJ ANALIZY DYSKURSU
4.1. Charakterystyka dyskursu
4.1.1. Kontekst
4.1.2. Typy dyskursu
4.1.3. Różnice i zmiany w dyskursie
4.2. Co wiemy o osiedlach grodzonych?
4.2.1. Wartości doświadczeniowe Urynkowienie dyskursu i co z niego wynika Dominujące ramy Skąd się biorą osiedla? Stolica a reszta Polski Uczestnicy dyskursu Rola języka
4.2.2. Krajobraz osiedli: próba krytycznego spojrzenia Krajobraz tożsamości – odkrywanie paradoksów Paradoks 1. Unikalność czy standaryzacja? Paradoks 2. Zamknięcie czy mobilność? Paradoks 3. Nowe czy z historią? Krajobraz naturalny Krajobraz estetyczny
4.2.3. Relacje Polska podziemna Konflikt czy współpraca? Demokracja z Dzikiego Zachodu – czyli jak funkcjonują wspólnoty
ZAKOŃCZENIE OSIEDLA GRODZONE – OD LOKALNOŚCI DO GLOBALNOŚCI Podsumowanie i specyfika lokalnego dyskursu Osiedla grodzone a formowanie się polskiej klasy średniej Perspektywy dalszych badań nad osiedlami grodzonymi
BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKI 1. Kwestionariusz wywiadu swobodnego 2. Lista respondentów 3. Baza analizowanych artykułów
SUMMARY
INDEKS NAZWISK
